(ΤΧΗΣ) ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΡΟΔΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΤΑΓΜΑΤΟΣ ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΩΝ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΟΙΤΑΛΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ 40

Ο Ιωάννης Παπαρόδου γεννήθηκε το 1904 στη Λαμία.

Τα πρώτα μαθητικά του χρόνια τα πέρασε στη Λαμία και εν συνεχεία φοίτησε στο Γ Γυμνάσιο Αθηνών από όπου απεφοίτησε το 1919.

Το επόμενο έτος δίνει εξετάσεις και μπαίνει πρώτος στη Σχολή Ευελπιδων.

Ανθυπολοχαγός Πυροβολικού ονομάζεται το 1923.

Υπηρέτησε για μερικά χρόνια σε μονάδες του Πυροβολικού. Αργότερα ως υπολοχαγός λόγω της μεγάλης επιστημονικής του κατάρτισης και γνώστης δυο ξένων γλωσσών (εκτός της Ελληνικής ομιλούσε την Γερμανική και Ιταλική) τοποθετείται εις το μόνιμο επιστημονικό προσωπικό της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού, υπηρεσία εις την οποία υπηρέτησε μέχρι της ενάρξεως του Ελληνοιταλικού πολέμου του 1940.

Ο Ιωάννης Παπαρόδου από μικρός ασχολήθηκε με τον αθλητισμό και ανακηρύχθηκε Πανελληνιονίκης σε διάφορα αγωνίσματα και διετέλεσε μέλος της Εθνικής Σκοπευτικής Ομάδας της Ελλάδος. Ασχολήθηκε με την Ορειβασία και την Χιονοδρομία και ιδίως με τα αγωνίσματα Δρόμων Αντοχής όπου ανακηρύχθηκε πλειστάκις πρωταθλητης Ελλάδος και ετσι συμμετηχε σε χιονοδρομικούς αγώνες στην Ελβετία.

Ήταν ένας εκ των Ιδρυτών του Ελληνικού Ορειβατικού Συνδέσμου.

Όταν κηρύχθηκε ο Ελληνοιταλικος πόλεμος ευρίσκετο στην Ηπειρο όπου εκτελούσε γεωδαιτικές εργασίες και αμέσως τέθηκε εις την Διοίκηση Πυροβολικού της 13^ης Μεραρχίας.

Κατά τις μάχες του Ελληνικού Στρατού στα Ηπειρωτικά βουνά διακρίθηκε ως Διοικητής Ομάδας Πυροβολικού. Την περίοδο εκείνη αποφασίσθηκε από την Κυβέρνηση η ίδρυση μονάδας Χιονοδρόμων και του ανετέθη η διοίκηση και η εκπαίδευση της μονάδας.

Η μονάδα αυτή των χιονοδρόμων εγκαταστάθηκε στις τοποθεσίες γύρω από την Μοσχόπολη και συνεκροτήθη από μέλη χιονοδρόμους των διαφόρων Ορειβατικών Συλλόγων της Ελλάδος κυρίως.

Οι στρατιώτες χιονοδρόμοι γρήγορα συμπλήρωσαν την επιβαλλόμενη εκπαίδευση και πήραν μέρος σε πολλές μάχες των Ηπειρωτών βουνών.

Η μονάδα αυτή των χιονοδρόμων ονομάστηκε Τάγμα Χιονοδρόμων.

Ως Διοικητής της μοίρας αυτής πήρε μέρος σε πολλές μάχες και κυρίως στις μάχες των υψωμάτων του Δισπηλιού – Καστοριάς με τμήματα Πεζικού του 22 Συντάγματος Πεζικού.

Όταν από την πίεση των Γερμανικών στρατευμάτων τα τμήματα Πεζικού εκάμφθησαν ο ταγματάρχης Παπαρόδου, Διοικητής της Μοίρας Πυροβολικού πηγαίνει στην πρώτη γραμμή και εμψύχωσε τους στρατιώτες.

Επιστρέφοντας στη Μοίρα του πληροφορήθηκε ότι τα ελληνικά τμήματα είχαν συμπτυχθεί ή και παραδοθεί και ο αγώνας ήταν πλέον άσκοπος και έπρεπε να φύγουν. Τότε ο ταγματάρχης Παπαρόδου απάντησε επί λέξη: Η τιμή της πατρίδος και της οικογενείας μου, επιβάλλει να παραμείνω εδώ και αμέσως πηγαίνει στην γραμμή του Πεζικού και όπως λέγεται πολέμησε μέχρι εσχάτων χειριζόμενος ένα πολυβόλο το οποιο είχε λίγα πολεμοφόδια.

Όταν οι Γερμανοί πλησίασαν και οι σφαίρες του πολυβόλου του τελείωσαν άρχισε να μάχεται με το πιστόλι του μέχρις ότου μια σφαίρα του εχθρού τον βρήκε στο μέτωπο και έπεσε νεκρός. Ήταν 15 Απριλίου 1941.

Αυτός ήταν ο γενναίος Ταγματάρχης Ιωάννης Παπαρόδου, ο ιδρυτής του πρώτου Τάγματος Χιονοδρόμων.

Η στρατιωτική υπηρεσία στη μνήμη του ονόμασε τους κατ’ έτος τελούμενους Στρατιωτικούς Αγώνες Χιονοδρομίας «ΠΑΠΑΡΟΔΙΑ» και έστησε την προτομή του στους χώρους τελέσεως των αγώνων στο Σέλι Βέρμιο και στον Όλυμπο.

Επίσης, ανδριάντας του εστήθη στο χωριό Δισπηλιό της Καστοριάς, στα υψώματα του οποίου έπεσε μαχόμενος ηρωικώς υπέρ Πίστεως και Πατρίδος.

Ο Τάφος του βρίσκεται στην θέση «Αλάτιστρα» όπου σήμερα είναι τα λατομεία, κοντά στο χωριό Δισπηλιό.

Όπως είναι γνωστό στο 1^Ο Τάγμα Χιονοδρόμων, του 1940, υπηρέτησαν και Σερραίοι χιονοδρόμοι.

Τα μέλη του Τμήματός μας τα οποία υπηρέτησαν στο νεοσύστατο Τάγμα Χιονοδρόμων υπό τας διαταγάς του αείμνηστου Ταγματάρχη Παπαρόδου είναι:

1.      Αλευράς Στέργιος

2.      Καράμπελας Κλεάνθης

3.      Κωστίτσης Κωνσταντίνος

4.      Καφταντζής Σίμος

5.      Καμβουσιώρας Γεώργιος

6.      Μητρούσης _ _ _(Ιατρός)

7.      Φυσικόπουλος Σωτήριος

8.      Χατζηθεόκλητος Γεώργιος

9.      Ιωαννίδης Πασχάλης

10.  Μιχαήλ Κωνσταντίνος

11.  Γαϊταντζής Χριστόδουλος

Το Διοικητικό Συμβούλιο διαθέτει ως προσφορά υπέρ του αγώνα της Ελλάδος μας ολόκληρη την περιουσία του (χρήματα και χιονοδρομικό υλικό) , συγκεντρώνει επίσης από τα μέλη του όλο το ιδιωτικό τους χιονοδρομικό υλικό και το αποστέλλει στο Τάγμα Χιονοδρόμων στο Αλβανικό Μέτωπο . Συγκεντρώνει επίσης και διαθέτει υπέρ της Φανέλλας του Στρατιώτου διάφορα μάλλινα είδη και χρήματα που προσέφεραν τα μέλη του .

Παρακάτω μερικές ωραίες, με χιούμορ ιστορίες από την εποχή εκείνη όπως μετέπειτα τις διηγούνταν οι χιονοδρόμοι του Συλλόγου μας που υπηρέτησαν στο τάγμα αυτό και τις οποίες κατέγραψε ο πατέρας μου Πρόεδρος του Ορειβατικού Συλλόγου Σερρών για πολλά χρόνια (24 συναπτά) στο βιβλίο του με τίτλο θυμάμαι  

ΤΟ ΤΑΓΜΑ ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΩΝ

ΟΙ ΣΟΥΛΟΥΜΠΑΜΝΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΜΜΑΤΙ

Στα τέλη του 1940 το Στρατηγείο των ενόπλων Δυνάμεων αποφάσισε να ιδρύσει το πρώτο Ελληνικό τάγμα Χιονοδρόμων το ποίο θα αποτελούνταν σε πρώτη φάση από Αξιωματικούς και οπλίτες που ήταν επιστρατευμένοι και οι οποίοι είχαν διατελέσει Ορειβάτες και Χιονοδρόμοι και για τον σκοπό αυτό κοινοποίησε στο κεντρικό συμβούλιο του ΕΟΣ που ήταν την εποχή εκείνη η ομοσπονδία των Ορειβατικών συλλόγων και ζητούσε να υποδείξει τους Ορειβάτες και Χιονοδρόμους που ήσαν επιστρατευμένοι και την Μονάδα που υπηρετούσαν.

Αμέσως το ΚΣ του ΕΟΣ ζήτησε από τα διάφορα τμήματα του ΕΟΣ να γνωρίσουν τα επιστρατευμένα μέλη τους Ορειβάτες και Χιονοδρόμους.

Το τότε Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΟΣ Σερρών που δεν ήξερε για ποιο σκοπό γίνονταν η ενέργεια αυτή και είχε υποθέσει ότι ζητούσαν τα στοιχεία αυτά πιθανόν για να τους αποσταλούν σχετικά δέματα ρουχισμού κλπ συνέταξε κατάσταση στην οποία συμπεριέλαβε όλους όσοι ήσαν εγγεγραμμένοι στο σύλλογο και ήσαν επιστρατευμένοι ασχέτως αν ασχολούνταν πραγματικά με την Ορειβασία και Χιονοδρομία.

Τόπος παρουσιάσεως είχε ορισθεί το Μέτσοβο, Διοικητής δε του Τάγματος ο Γιάννης Παπαρόδου ο οποίος ήταν καλός Χιονοδρόμος του ΕΟΣ Αθηνών με μεγάλη συμμετοχή σε αγώνες στην Ελλάδα και το Εξωτερικό.

Πράγματι εκλήθησαν δια ειδικής διαταγής όλοι οι υποδειχθέντες να παρουσιαστούν.

Από τους παρουσιασθέντες στην Μονάδα αυτή ορισμένοι ήσαν πραγματικοί Ορειβάτες και Χιονοδρόμοι αλλά και 2-3 οι οποίοι ήσαν τελείως άσχετοι αλλά είχαν εγγραφεί ως μέλη του ΕΟΣ και έτσι τους πήρε το σχέδιο.

Μεταξύ αυτών των άσχετων που παρουσιάσθηκε ήταν και ένας φίλος ο Α.Α Δικηγόρος που δεν είχε ιδέα από Ορειβασία και απορούσε γιατί τον κάλεσαν.

Όταν ο Διοικητής ρωτούσε τον καθένα τι γνώσεις είχε περί Ορειβασίας και Χιονοδρομίας ο εν λόγω δήλωσε ότι δεν είχε δει ποτέ του ΣΚΙ ούτε στον κινηματογράφο ούτε στον ύπνο του και δεν έχει ιδέα πως τα χρησιμοποιούν και ότι απλώς είχε εγγραφή στον Ε.Ο.Σ και δεν ασχολήθηκε ποτέ με την Ορειβασία ή την Χιονοδρομία. Ο Διοικητής κράτησε όσους είχαν τις σχετικές γνώσεις και τους άλλους τους έδωσε φύλλο πορείας να επιστρέψουν στις μονάδες τους.

Βέβαια ο φίλος μας γύρισε στην μονάδα του που ίδρευε στα Σέρρας και αυτός ήταν αποσπασμένος στην ταχυδρομική υπηρεσία θέση προνομιακή και που περνούσε καλά αλλά βρήκε την θέση του κατειλημμένη από άλλον στρατιώτη που είχε τοποθετηθεί όταν αυτός έφυγε για το τάγμα Χιονοδρόμων και έτσι αυτός έμεινε στην Μονάδα του σε μάχιμη υπηρεσία.

Ύστερα από αυτό που έπαθε, τα έβαλε με τον Ορειβατικό που έστειλε το όνομά του και έπαθε αυτή την ζημία και διεγράφη από τον ΕΟΣ και ούτε ήθελε να ακούσει έκτοτε τίποτε για Ορειβατικό και μόνον στο άκουσμα Ορειβατικός πάθαινε αλλεργία.

Αυτοί που έμειναν στο Τάγμα Χιονοδρόμων από το Σύλλογό μας και πήραν μέρος στις επιχειρήσεις του Τάγματος ήσαν οι Αλευράς Στέργιος, Καράμπελας Κλεάνθης, Κωστίτσης Κωνσταντίνος, Καφταντζής Σίμος, Καμβουσιώρας Γιώργος, Φυσικόπουλος Σωτήρης, Χατζηθεόκλητος Γεώργιος, Ιωαννίδης Πασχάλης, Μιχαήλ Κωνσταντίνος, Γαιταντζής Χριστόδουλος, Μητρούσης --------- που ήταν γιατρός.

Εξ αυτών ο Γιώργος Καμβουσιώρας τοποθετήθηκε ως βοηθός αποθηκάριου λόγω κυρίως της σωματικής του διάπλασης καθώς και ο αποθηκάριος ήταν της αυτής σωματικής διάπλασης και οι δυο δηλαδή μεγάλων διαστάσεων.

Μια μέρα πήγε στην αποθήκη ο Διοικητής και καθώς είδε κάτι δέματα ρώτησε τον Καμβουσιώρα τι περιέχουν τα δέματα εκείνα.

Ο Γιώργος γνώριζε ότι περιείχαν sleeping bag (υπνόσακους) αλλά δεν μπορούσε να εκφράσει την Αγγλική τους ονομασία και άρχισε να ξεροκαταπίνει. Ο Διοικητής επέμενε στην ερώτηση του και τότε ο Γιώργος αμόλησε τη λέξη σουλουμπάμνες.

Η νέα αυτή ορολογία που έδωσε ο Γιώργος διαδόθηκε αστραπιαία σε όλο το τάγμα και αργότερα έφτασε στα αυτιά μας και σχεδόν όλοι τις λέγαμε σουλουμπάμνες.

Οι υπόλοιποι Σερραίοι μαζί με πολλούς άλλους που αποτελούσαν το νέο ιδρυθέν τάγμα Χιονοδρόμων αφού υπέστησαν σχετική εκπαίδευση σχημάτισαν τον πρώτο Λόχο του Τάγματος και μετακινήθηκαν στο ύψωμα «Μνήμα Γριάς» υψόμετρο 2100μ όπου συμμετείχαν σε πολλές επιχειρήσεις και αναδείχθηκαν καλοί Χιονοδρόμοι.

Εκεί στο μέτωπο κοιμόταν σε αντίσκηνα τα οποία σχηματίζονταν από δυο κομμάτια καραβόπανου.

Κάθε στρατιώτης είχε από ένα κομμάτι το ένωνε με το κομμάτι ενός αλλού στρατιώτη (με κουμπιά) που είχε το κάθε κομμάτι και έφτιαχναν το αντίσκηνο στο οποίο κοιμόταν.

Ο Στέργιος Αλευράς κοιμόταν με κάποιον άλλο συνάδελφο στο ίδιο αντίσκηνο.

Ένα βράδυ μέσα στην ησυχία της νύχτας άκουσαν κάποιον να φωνάζει «δώσε μου το κομμάτι μου να φύγω».

Ήταν ο Στέργιος Αλευράς που όταν τον ρώτησαν οι άλλοι τι συμβαίνει αυτός τους είπε ότι ο συνάδελφός του με τον οποίο κοιμόταν στο ίδιο αντίσκηνο θέλησε να ενεργηθεί δεν βγήκε έξω όπως θα έπρεπε αλλά θεώρησε καλό να ενεργηθεί στο κράνος του γιατί όπως ισχυρίσθηκε φοβήθηκε να βγει έξω , αφ’ ενός μεν γιατί είχε πολύ χιόνι και αφ’ ετέρου μήπως τον πυροβολήσουν οι Ιταλοί.

Το γεγονός αυτό δεν το ανέχτηκε ο φίλος μας και αμέσως σηκώθηκε, βγήκε από το αντίσκηνο και άρχισε να φωνάζει «δώσε μου το κομμάτι μου» δηλαδή το κομμάτι που έβαλε αυτός για να σχηματισθεί το αντίσκηνο για να φύγει.

Βέβαια αυτό ήταν αδύνατο να γίνει. Οι συνάδελφοι του που εν τω μεταξύ ξύπνησαν από τις φωνές του τον καθησύχασαν, έβαλαν τον συνάδελφο του να καθαρίσει το κράνος του και τον υποσχέθηκε ότι δεν θα ξανασυμβεί αυτό και έτσι ησύχασε και παρέμεινε στο αντίσκηνο αυτό.

Το γεγονός αυτό μας το διηγιόταν ο Στέργιος Αλευράς αναφέροντας και το όνομα του συναδέλφου του εκείνου το οποίο όμως δεν θέλω να αναφέρω.